9 Nghiệp vụ kế toán cơ bản mà bất kỳ kế toán nào cũng cần biết
Mục lục
Doanh nghiệp thường phải đối mặt với nhiều vấn đề như về tài chính, công nợ và lương trong quá trình vận hành. Để xử lý các vấn đề này một cách nhanh chóng và hiệu quả, kế toán viên cần phải nắm vững các nghiệp vụ kế toán cơ bản. Cùng Arito tìm hiểu ngay 9 nghiệp vụ kế toán cơ bản trong bài viết này!
1. Nghiệp vụ kế toán là gì?
Nghiệp vụ kế toán là một yêu cầu chuyên môn vô cùng quan trọng đối với các kế toán viên, đảm bảo tính chính xác trong công việc và đóng góp hiệu quả vào quản lý tài chính của doanh nghiệp. Các nghiệp vụ kế toán hàng ngày bao gồm quản lý tiền mặt, thu tiền bán hàng, chi tiền mua hàng, kê khai thuế, lập bút toán và lập báo cáo tài chính.
2. Khi nào cần sử dụng nghiệp vụ kế toán
Nghiệp vụ kế toán là một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh, được áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể cần sử dụng nghiệp vụ kế toán:
- Lập báo cáo tài chính: Để theo dõi tình hình tài chính của doanh nghiệp, cần lập các báo cáo tài chính như báo cáo tài sản, báo cáo lãi lỗ, báo cáo dòng tiền và báo cáo vốn chủ sở hữu. Việc này đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về nghiệp vụ kế toán.
- Quản lý thuế: Nghiệp vụ kế toán rất quan trọng trong việc quản lý thuế. Doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về thuế, thực hiện các nhiệm vụ kế toán liên quan đến tính thuế, khai thuế và đóng thuế.
- Quản lý ngân sách: Kế toán được sử dụng để quản lý ngân sách của doanh nghiệp. Các hoạt động kinh doanh cần được lập kế hoạch và quản lý ngân sách để đảm bảo sử dụng tài nguyên hiệu quả.
- Kiểm toán: Nghiệp vụ kế toán cũng được áp dụng trong quá trình kiểm toán bởi các tổ chức độc lập. Kiểm toán giúp xác định độ chính xác của các báo cáo tài chính và đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Quản lý tài sản: Nghiệp vụ kế toán còn được sử dụng để quản lý tài sản của doanh nghiệp. Việc theo dõi và cập nhật thông tin về tài sản giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định quản lý tài sản hiệu quả.
Ngoài ra, nghiệp vụ kế toán còn được áp dụng trong nhiều hoạt động khác của doanh nghiệp như quản lý chi phí, quản lý cơ cấu vốn và quản lý rủi ro tài chính.
3. Các nghiệp vụ kế toán cơ bản cần nắm vững cho người mới
3.1. Nghiệp vụ kế toán mua hàng
| Mua nguyên vật liệu, CCDC, hàng hóa, cho sử dụng cho hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ | Khi mua hàng hóa sử dụng ngay không qua kho | Thanh toán công nợ cho NCC | |
| Nợ | Nợ TK 152, 153, 155, 156, 211, 641, 642: Giá chưa bao gồm thuế
Nợ TK 1331: Thuế GTGT đầu vào |
Nợ TK 621, 623, 641, 642: Giá chưa bao gồm thuế, ghi nhận chi phí liên quan
Nợ TK 1331: Thuế GTGT được khấu trừ |
Nợ TK 331: Số tiền thanh toán cho nhà cung cấp |
| Có | Có TK 111, 112, 331: Giá trị thanh toán trên hóa đơn | Có TK 111, 112, 331: Giá trị thanh toán trên hóa đơn | Có TK 111, 112: Số tiền thanh toán cho nhà cung cấp |
3.2. Nghiệp vụ kế toán bán hàng
| Ghi nhận giá vốn hàng bán | Ghi nhận doanh thu bán hàng | Thu tiền của khách hàng (kỳ trước hoặc khách thanh toán trước) | |
| Nợ | Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán tương ứng | Nợ TK 111, 112, 131: Tổng giá trị thanh toán trên hóa đơn | Nợ TK 111, 112: Số tiền khách hàng thanh toán trước hoặc thanh toán kỳ trước |
| Có | Có TK 156 | Có TK 511: Ghi nhận doanh thu chưa gồm thuế GTGT
Có TK 3331: Thuế GTGT bán ra |
Có TK 131 |
3.3. Nghiệp vụ kế toán CCDC
| Khi mua CCDC nhập kho | Khi xuất dùng CCDC | |||
| CCDC xuất dùng 1 lần | CCDC phân bổ nhiều lần | |||
| Khi xuất dùng CCDC | Khi phân bổ CCDC | |||
| Nợ | Nợ TK 153
Nợ TK 1331 |
Nợ TK 154: CCDC dùng cho bộ phận sản xuất
Nợ TK 641: CCDC dùng cho bộ phận kinh doanh Nợ TK 642: CCDC dùng cho bộ phận quản lý |
Nợ TK 242 | Nợ TK 154: CCDC dùng cho bộ phận sản xuất
Nợ TK 641: CCDC dùng cho bộ phận kinh doanh Nợ TK 642: CCDC dùng cho bộ phận quản lý |
| Có | Có TK 111, 112, 331 | Có TK 153: Giá trị công cụ dụng cụ sử dụng | Có TK 153 | Có TK 242 |
3.4. Nghiệp vụ kế toán tài sản cố định
| Hạch toán khi mua TSCĐ | Trích khấu hao TSCĐ định kỳ | Thanh lý, nhượng bán TSCĐ | |||
| Xóa sổ TSCĐ | Ghi nhận doanh thu thanh lý, nhượng bán | Sửa chữa TSCĐ trước khi thanh lý | |||
| Nợ | Nợ TK 211: Giá trị TSCĐ chưa thuế
Nợ TK 133: Tiền thuế GTGT đầu vào được khấu trừ của TSCĐ |
Nợ TK 154, 641, 642: Ghi nhận chi phí tương ứng | Nợ TK 214: Tổng giá trị TSCĐ đã khấu hao tính đến thời điểm thanh lý, nhượng bán
Nợ TK 811: Giá trị còn lại của TSCĐ |
Nợ TK 111, 112, 131: Số tiền thu được từ việc thanh lý, nhượng bán TSCĐ | Nợ TK 811: Chi phí thanh lý TSCĐ
Nợ TK 1331: Thuế GTGT được khấu trừ |
| Có | Có TK 111, 112, 331: Tổng giá trị TSCĐ theo hóa đơn | Có TK 214 | Có TK 211: Nguyên giá tài sản | Có TK 711: Giá bán TSCĐ
Có TK 3331: Thuế GTGT bán ra của TSCĐ |
Có TK 111, 112, 331: Số tiền sửa chữa TSCĐ |
3.5. Nghiệp vụ kế toán lương và các khoản trích theo lương
| Hạch toán chi phí lương | Hạch toán chi phí bảo hiểm do doanh nghiệp chịu | Trích các khoản trừ vào lương của người lao động (bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân) | Thanh toán lương cho nhân viên sau khi trừ các khoản bảo hiểm, thuế TNCN | Doanh nghiệp nộp các khoản bảo hiểm, thuế TNCN | |
| Nợ | Nợ TK 154, 641, 642: Chi phí lương của bộ phận tương ứng | Nợ TK 154, 641, 642: Chi phí bảo hiểm của bộ phận tương ứng | Nợ TK 334: Trừ lương nhân viên | Nợ TK 334: Lương thực lĩnh = Tổng lương – Các khoản giảm trừ vào lương | Nợ TK 3383
Nợ TK 3384 Nợ TK 3386 Nợ TK 3389 |
| Có | Có TK 334: Phải trả người lao động trong doanh nghiệp | Có TK 3383
Có TK 3384 Có TK 3386 Có TK 3382 |
Có TK 3383
Có TK 3384 Nợ TK 3386 Có TK 3389 |
Có TK 111, 112: Thanh toán lương bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản | Có TK 111, 112 |
3.6. Nghiệp vụ kế toán chiết khấu thanh toán
| Bên mua | Bên bán | |||||
| Hạch toán khi mua hàng hóa | Khi được chiết khấu | Ghi nhận giá vốn | Ghi nhận doanh thu | Chiết khấu cho khách hàng | ||
| Nợ | Nợ TK 152, 153, 156: Giá trị hàng hóa, vật liệu
Nợ TK 133: Thuế GTGT được khấu trừ |
Nợ TK 111, 112, 331, 1388: Giá trị được chiết khấu | Nợ TK 632 | Nợ TK 111, 112, 131: Tổng giá trị hàng bán | Nợ TK 635 | |
| Có | Có TK 111, 112, 331: Tổng giá trị thanh toán trên hóa đơn | Có TK 711, 515: Ghi nhận vào doanh thu/thu nhập | Có TK 152, 153, 154, 155, 156 | Có TK 511: Doanh thu hàng bán
Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp |
Có TK 111, 112, 131, 3388 | |
3.7. Hạch toán chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán
| Bên mua | Bên bán | ||||
| Khi mua hàng hóa | Khi nhận chiết khấu, giảm giá | Ghi nhận giá vốn | Ghi nhận doanh thu | Chiết khấu cho khách hàng | |
| Nợ | Nợ TK 152, 153, 156
Nợ TK 133 |
Nợ TK 111, 112, 331, 1388: Tổng giá trị chiết khấu, giảm giá | Nợ TK 632 | Nợ TK 111, 112, 131 | Nợ TK 5211, 5213
Nợ TK 3331 |
| Có | Có TK 111, 112, 331 | Có TK 152, 153, 156: Giá trị vật liệu, hàng hóa được chiết khấu, giảm giá
Có TK 133 |
Có TK 152, 153, 154, 155, 156 | Có TK 511
Có TK 3331 |
Có TK 111, 112, 131, 3388 |
3.8. Nghiệp vụ kế toán hàng bán bị trả lại
| Bên mua | Bên bán | |||||
| Khi mua hàng hóa | Khi trả lại hàng | Ghi nhận giá vốn | Ghi nhận doanh thu | Hạch toán hàng bị trả lại | Hàng bị trả lại nhập kho | |
| Nợ | Nợ TK 152, 153, 156: Giá trị vật liệu, hàng hóa
Nợ TK 133 |
Nợ TK 111, 112, 331, 1388 | Nợ TK 632 | Nợ TK 111, 112, 131 | Nợ TK 5212
Nợ TK 3331 |
Nợ TK 156 |
| Có | Có TK 111,112,331: Giá trị thanh toán trên hóa đơn | Có TK 152, 153, 156: Giá trị hàng hóa trả lại
Có TK 1331 |
Có TK 152, 153, 154, 155, 156 | Có TK 511
Có TK 3331 |
Có TK 111, 112, 131, 3388 | Có TK 632 |
3.9. Nghiệp vụ kế toán hoa hồng đại lý
| Hàng hóa xuất kho gửi đại lý | Hạch toán giá vốn của hàng gửi bán | Ghi nhận doanh thu | Hoa hồng cho đại lý | |
| Nợ | Nợ TK 157 | Nợ TK 632 | Nợ TK 111, 112, 131 | Nợ TK 641 |
| Có | Có TK 155, 156 | Có TK 157 | Có TK 511
Có TK 3331 |
Có TK 111, 112, 131, 3388 |
3.9. Một số bút toán cuối kỳ
Cuối kỳ, kế toán cần thực hiện các bút toán quan trọng sau:
- Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Ghi nhận chi phí lương và các khoản bảo hiểm, thuế thu nhập cá nhân phải nộp.
- Hạch toán trích khấu hao TSCĐ: Ghi nhận chi phí khấu hao tài sản cố định theo định kỳ.
- Phân bổ chi phí trả trước: Phân bổ chi phí trả trước vào các kỳ kế toán tương ứng.
- Kết chuyển thuế GTGT và các khoản giảm trừ doanh thu: Kết chuyển thuế giá trị gia tăng và các khoản giảm trừ doanh thu.
- Kết chuyển doanh thu, chi phí, thu nhập khác, chi phí khác: Kết chuyển các khoản doanh thu và chi phí để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ.
- Hạch toán tiền thuế TNDN tạm tính: Ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp tạm tính trong kỳ.
- Kết chuyển chi phí thuế TNDN và lãi lỗ cuối năm: Kết chuyển chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp và xác định kết quả kinh doanh cuối năm (lãi/lỗ).
Tạm kết
Để đạt được sự thành công trong lĩnh vực kế toán, việc nắm vững các nghiệp vụ kế toán cơ bản là điều cần thiết đối với những ai mới bắt đầu. Hơn thế nữa, tuân thủ đúng quy trình, quy định pháp luật, và đảm bảo tính chính xác, minh bạch trong việc kê khai báo cáo tài chính là những nguyên tắc cốt lõi trong nghề. Để trở thành những chuyên gia kế toán hàng đầu, bạn cần kiên trì học tập và không ngừng nỗ lực. Việc tham gia các chương trình đào tạo chứng chỉ kế toán quốc tế như CMA (Kế toán quản trị Hoa Kỳ), CPA, hoặc ACCA sẽ giúp bạn xây dựng nền tảng vững chắc và mở ra cơ hội phát triển nghề nghiệp trong tương lai.
Chia sẻ
Bài viết liên quan:
SAFEBOOKS.VN – Phần mềm kế toán cho mọi doanh nghiệp
Phần mềm kế toán Safebooks
Đơn giản – Thông minh – Hiệu quả
Giới thiệu phần mềm xử lý hoá đơn điện tử đầu vào tự động ARITO INVOICE
Bạn đang đau đầu với việc xử lý xếp hóa đơn đầu vào chờ ghi sổ. Bạn tốn nhiều thời gian cho việc xử lý thủ công hóa đơn điện tử. Bạn cảm thấy nhàm chán vì phải lặp đi lặp lại nhiều lần các thao tác để chuyển hóa đơn đầu vào của nhà cung cấp qua chứng từ kế toán. Bạn lo lắng vì có thể có sai sót trong quá trình nhập liệu hóa đơn đầu vào. Bạn đang rất cần một giải pháp để có thể xử lý tự động, nhanh gọn, chính xác dữ liệu
Số hoá là gì? Phân biệt giữa số hoá và chuyển đổi số
Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, số hóa đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi, số hóa thực sự là gì và nó khác biệt như thế nào so với chuyển đổi số? Hãy cùng Arito khám phá những khái niệm này để hiểu rõ hơn về cách mà chúng đang thay đổi cách chúng ta làm việc và sống hàng ngày. Số hoá là gì? Số hóa là quá trình chuyển đổi thông tin từ dạng vật lý (như
Dự án ERP là gì? Các bước triển khai dự án ERP hiệu quả
Trong thời đại công nghệ 4.0, việc tối ưu hóa quy trình kinh doanh và quản lý nguồn lực đã trở thành yêu cầu cấp thiết đối với các doanh nghiệp. Dự án ERP (Enterprise Resource Planning) không chỉ giúp đồng bộ hóa các hoạt động, mà còn mang lại sự cải tiến trong quản lý toàn diện. Với khả năng tích hợp các phòng ban và quy trình, dự án ERP trở thành công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động và cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường. Cùng Arito tìm hiểu
Kế toán bán hàng là gì? Công việc cần làm của một kế toán bán hàng
Kế toán bán hàng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của mọi doanh nghiệp. Vị trí này không chỉ liên quan đến việc ghi nhận và quản lý doanh thu mà còn hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc đánh giá hiệu suất và tối ưu hóa chi phí. Vậy kế toán bán hàng là gì và họ phải thực hiện những công việc cụ thể nào? Cùng Arito tìm hiểu ngay! Kế toán bán hàng là gì? Kế toán bán hàng là vị trí chịu trách nhiệm xử lý các nghiệp vụ liên
