SaaS là gì? Những điều bạn cần biết về Software as a service

SaaS là một làn sóng mới trong lĩnh vực phần mềm, mang đến cho người dùng giải pháp linh hoạt và tiện lợi hơn bao giờ hết. Thay vì tốn chi phí mua và cài đặt phần mềm truyền thống, SaaS cho phép bạn truy cập và sử dụng phần mềm từ xa thông qua internet, với mức phí đăng ký hợp lý.

Mô hình SaaS ngày càng phổ biến bởi những lợi ích to lớn nó mang lại cho doanh nghiệp và cá nhân. Bài viết này ARITO sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về SaaS, giúp bạn hiểu rõ hơn về SaaS là gì? Những điều bạn cần biết về Software as a service.

1. SaaS là gì?

SaaS là viết tắt của Software as a Service, có nghĩa là phần mềm dưới dạng dịch vụ. Đây là mô hình phân phối phần mềm dựa trên điện toán đám mây, trong đó nhà cung cấp tạo ra và duy trì một phần mềm chạy trên nền web, và khách hàng có thể truy cập từ xa thông qua internet sau khi trả một khoản phí đăng ký định kỳ (hàng tháng, quý, năm).

Mô hình SaaS được coi là ưu việt hơn so với phần mềm on-premise, một dạng phần mềm được doanh nghiệp mua lại thông qua một giấy phép vĩnh viễn. Trong SaaS, người dùng thuê quyền sử dụng phần mềm từ nhà cung cấp dịch vụ đám mây, và có thể truy cập ứng dụng thông qua trình duyệt web hoặc ứng dụng di động.

SaaS giúp giảm bớt gánh nặng về việc mua, cài đặt và duy trì phần mềm cho người dùng, đồng thời cung cấp tính linh hoạt và tiết kiệm chi phí. Các ứng dụng SaaS có thể là bất kỳ loại phần mềm nào, từ phần mềm văn phòng đến ERP và nhiều hơn nữa, và là tầng trên cùng trong mô hình kim tự tháp về 4 loại dịch vụ Cloud Computing, dành cho đại đa số người dùng hiện nay.

2. Cách mà SaaS hoạt động

Mô hình hoạt động của SaaS được thực hiện thông qua việc sử dụng một môi trường phân phối dựa trên đám mây, trong đó nhà cung cấp phần mềm lưu trữ toàn bộ dữ liệu liên quan bằng cách sử dụng máy chủ, tài nguyên mạng và hệ thống máy tính để lưu trữ ứng dụng trong trung tâm dữ liệu của họ. Điều này cho phép người dùng truy cập ứng dụng phần mềm từ bất kỳ thiết bị nào chỉ cần có kết nối internet.

Trong mô hình SaaS, doanh nghiệp không cần phải lo lắng về việc thiết lập và bảo trì phần mềm mà chỉ cần trả phí đăng ký để có quyền truy cập. Điều này giúp cho việc triển khai và sử dụng phần mềm trở nên nhanh chóng và tiết kiệm thời gian. Mô hình này được thiết kế để đáp ứng ngay lập tức cho nhu cầu của doanh nghiệp mà không đòi hỏi sự đầu tư lớn vào hạ tầng và quản lý phần mềm.

Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tích hợp mô hình SaaS với các phần mềm khác thông qua giao diện lập trình ứng dụng (API). Ví dụ, một doanh nghiệp có thể viết lại phần mềm của riêng mình và sử dụng các API của nhà cung cấp nền tảng SaaS để tích hợp. Tuy nhiên, việc này có thể đòi hỏi chi phí cao hơn so với việc sử dụng phần mềm theo hợp đồng thuê.

Với phần mềm ARITO, một trong những nền tảng quản trị doanh nghiệp hàng đầu hiện nay, doanh nghiệp có thể quản lý tất cả các khía cạnh của mình từ nhân sự, bán hàng đến mạng nội bộ, và dễ dàng tích hợp với các hệ thống khác. ARITO cung cấp sự linh hoạt và tiện lợi trong quản lý doanh nghiệp, đồng thời giúp tối ưu hóa hiệu suất và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường. Đây là lựa chọn đáng xem xét cho các doanh nghiệp mong muốn sử dụng một giải pháp SaaS hiệu quả và đáng tin cậy.

3. Ưu điểm khi ứng dụng SaaS

Mô hình SaaS ngày càng chiếm lĩnh thị trường công nghệ nhờ biết cách vận dụng tối ưu internet kết nối vạn vật và mang lại hàng loạt lợi ích thiết thực.

3.1 Tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp:

Mô hình SaaS giảm bớt gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp bằng cách loại bỏ chi phí ban đầu lớn đối với việc mua giấy phép phần mềm và cài đặt hạ tầng máy chủ. Thay vào đó, doanh nghiệp chỉ cần trả phí đăng ký hàng tháng hoặc hàng năm, giúp phân phối chi phí theo thời gian sử dụng thực tế.

Với SaaS, doanh nghiệp không phải lo lắng về việc bảo trì và nâng cấp phần mềm, bởi nhà cung cấp sẽ đảm nhận nhiệm vụ này. Điều này giúp giảm chi phí cho việc thuê hoặc tuyển dụng nhân viên IT, cũng như giảm rủi ro của các sự cố kỹ thuật không mong muốn.

Với mô hình đăng ký hàng tháng hoặc hàng năm, doanh nghiệp có thể dễ dàng dự đoán và quản lý chi phí, không gặp phải các chi phí không mong muốn. Ngoài ra, không có chi phí ẩn hoặc phát sinh, giúp doanh nghiệp quản lý ngân sách một cách hiệu quả.

3.2 Luôn nhận được các tính năng phần mềm tốt nhất

Nhà cung cấp SaaS thường tự động cập nhật và nâng cấp phần mềm, bao gồm cả việc tối ưu các tính năng hiện có và bổ sung các tính năng mới. Điều này giúp doanh nghiệp luôn được sử dụng phiên bản mới nhất của phần mềm, không cần phải mất thời gian và công sức cho việc nâng cấp.

Với việc các nhà cung cấp SaaS đảm bảo tính khả dụng cao và các biện pháp bảo mật hiện đại, doanh nghiệp có thể yên tâm về việc dữ liệu của mình luôn được bảo vệ và sẵn sàng sử dụng.

3.3 Dễ dàng sử dụng ở mọi lúc, mọi nơi

Dễ dàng truy cập ứng dụng SaaS từ mọi nơi, mọi lúc là một trong những ưu điểm quan trọng nhất của mô hình này. Nhờ việc triển khai dịch vụ qua internet, người dùng có thể truy cập vào phần mềm từ bất kỳ thiết bị di động hoặc máy tính cá nhân nào có kết nối internet. Không còn phụ thuộc vào việc phải đến văn phòng hoặc sử dụng máy tính cài đặt sẵn phần mềm.

Khi doanh nghiệp đăng ký sử dụng phần mềm SaaS, họ được phép tạo thêm tài khoản cho nhân viên trong tổ chức, với số lượng tuỳ thuộc vào gói dịch vụ đã chọn. Điều này mang lại sự linh hoạt cho việc sử dụng, cho phép nhân viên truy cập và làm việc với phần mềm từ bất kỳ đâu, vào bất kỳ thời điểm nào. Việc đăng nhập và sử dụng các tính năng của phần mềm trở nên đơn giản và thuận tiện.

Hầu hết các nhà cung cấp SaaS đều đang nỗ lực để phát triển ứng dụng trên nhiều hệ điều hành và trình duyệt khác nhau nhằm tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Điều này bao gồm hệ điều hành phổ biến như Windows, MacOS, iOS và Android, cũng như trình duyệt web như Microsoft Internet Explorer, Google Chrome, Apple Safari, Mozilla Firefox, và nhiều hơn nữa. Điều này giúp người dùng có thể truy cập và sử dụng phần mềm trên nhiều thiết bị và nền tảng khác nhau một cách linh hoạt và thuận tiện.

3.4 Khả năng tích hợp cực kỳ lớn

Khả năng tích hợp của các giải pháp SaaS là một điểm mạnh vô cùng đáng chú ý. Trong khi các phần mềm on-premise thường được thiết kế để hoạt động độc lập và không liên quan đến các ứng dụng khác, thì thực tế lại là bạn luôn cần sự trao đổi dữ liệu giữa các phần mềm để tối ưu hóa quy trình và tiết kiệm thời gian cũng như công sức làm việc. Nhận thức được nhu cầu này, các nhà cung cấp đã phát triển khả năng tích hợp thành một trong những điểm mạnh vượt trội của mô hình SaaS trên toàn thế giới.

Hầu hết các ứng dụng SaaS hiện nay đều được thiết kế với hệ thống API tối ưu, cho phép việc đồng nhất và trao đổi dữ liệu giữa các ứng dụng từ nhiều nhà cung cấp khác nhau. Điều này tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể hội nhập nhanh chóng với các công nghệ mới trên hệ thống hiện tại của mình.

3.5 Dễ dàng mở rộng quy mô sử dụng

Một điểm mạnh khác của SaaS là khả năng mở rộng quy mô sử dụng một cách linh hoạt. Doanh nghiệp có thể dễ dàng tăng số lượng tài khoản hoặc tích hợp thêm các phần mềm mới mà không gây ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng hay cơ sở dữ liệu hiện có. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp đang trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ hoặc có kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai.

4.  Nhược điểm và khó khăn khi sử dụng SaaS

Cũng như bất kỳ mô hình công nghệ nào, SaaS có những hạn chế nhất định cần được cân nhắc trước khi sử dụng. Tuy nhiên, thay vì xem đây là nhược điểm, ta nên nhìn nhận chúng như những yêu cầu cần thiết để tối ưu hóa trải nghiệm với phần mềm. Dưới đây là một số điểm đang được các nhà cung cấp SaaS nỗ lực cải thiện:

4.1 Bảo mật hệ thống

Về mặt bảo mật hệ thống, mô hình SaaS thường gặp một số thách thức so với giải pháp on-premise do sự tập trung vào sự linh hoạt, gọn nhẹ và dễ dàng triển khai. Trong mô hình SaaS, server của phần mềm được đặt tại nhà cung cấp thay vì tại doanh nghiệp, và dữ liệu được lưu trữ trên đám mây (cloud), tạo ra lo ngại về an toàn thông tin và rủi ro về lạm dụng thông tin cá nhân.

Tuy nhiên, với sự phát triển của nền điện toán đám mây 4.0, các nhà cung cấp SaaS đang tăng cường biện pháp bảo mật bằng cách tập trung vào việc mã hóa dữ liệu và cung cấp các cam kết bảo mật chặt chẽ trong Cam kết Mức độ Dịch vụ (SLA). Trước khi quyết định triển khai bất kỳ phần mềm SaaS nào, việc kiểm tra và đánh giá lại các biện pháp bảo mật là điều quan trọng mà bạn nên thực hiện.

4.2 Yêu cầu kết nối internet

Yêu cầu cơ bản về kết nối internet là điều không thể tránh khỏi khi sử dụng phần mềm SaaS. Người dùng phải có kết nối internet để đăng nhập và truy cập vào phần mềm. Tuy nhiên, trong những trường hợp thiết bị không thể kết nối hoặc khi di chuyển đến những khu vực không có sẵn kết nối internet như khi đi máy bay, việc sử dụng phần mềm SaaS có thể bị gián đoạn.

Điều này có thể được xem xét là một hạn chế của mô hình SaaS trong các đánh giá từ những nhà quản lý doanh nghiệp khắt khe. Tuy nhiên, đối với đa số người dùng, đặc biệt là những người thường xuyên truy cập internet để cập nhật thông tin, trò chuyện, gửi email, hoặc nghe nhạc trực tuyến, kết nối internet trở thành một phần không thể thiếu và tự nhiên hơn là một yêu cầu nghiêm ngặt từ phía nhà cung cấp.

Tuy nhiên, để đối phó với những tình huống không có kết nối internet, các nhà cung cấp đang tiến hành phát triển tính năng hỗ trợ sử dụng phần mềm ngoại tuyến để giúp người dùng có trải nghiệm sử dụng liền mạch hơn.

4.3 Khả năng cập nhật phiên bản mới

Chưa sẵn sàng đón nhận phiên bản mới cập nhật của phần mềm có thể mang lại một số khó khăn. Mặc dù việc tự động cập nhật miễn phí giúp mang lại nhiều lợi ích, nhưng đôi khi, người dùng hoặc một số nhân viên trong doanh nghiệp có thể cảm thấy bỡ ngỡ trước các thay đổi trong giao diện hoặc tính năng nâng cao của phần mềm.

4.4 Phụ thuộc vào nhà cung cấp

Khả năng truy cập và hoạt động của phần mềm hoàn toàn phụ thuộc vào nhà cung cấp. Nếu nhà cung cấp gặp phải sự cố kỹ thuật hoặc hệ thống của họ gặp vấn đề, doanh nghiệp có thể tạm thời không thể truy cập hoặc sử dụng phần mềm.

Việc lựa chọn một nhà cung cấp uy tín và đáng tin cậy là rất quan trọng. Doanh nghiệp cần xem xét các yếu tố như lịch sử hoạt động, cam kết về bảo mật và dịch vụ khách hàng của nhà cung cấp trước khi quyết định sử dụng dịch vụ của họ. Điều này giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp sẽ không gặp phải các vấn đề không mong muốn liên quan đến việc hoạt động của phần mềm.

4.5 Khó khăn trong việc chuyển đổi

Chuyển đổi từ việc sử dụng phần mềm truyền thống sang mô hình SaaS có thể đối diện với một số khó khăn:

• Việc thích nghi và chuyển đổi từ cơ sở hạ tầng phần cứng và phần mềm truyền thống sang mô hình SaaS có thể đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và quản lý hiệu quả.
• Doanh nghiệp cần phải có một kế hoạch chuyển đổi chi tiết và có đội ngũ chuyên gia IT có kinh nghiệm và kỹ năng để thực hiện việc chuyển đổi một cách mạ smooth và hiệu quả. Điều này bao gồm việc đảm bảo tính tương thích, diễn giải dữ liệu và bảo đảm rằng các quy trình kinh doanh không bị gián đoạn trong quá trình chuyển đổi.

5. Xu hướng phát triển SaaS trên thế giới

Xu hướng phát triển của phần mềm SaaS trên toàn cầu đang thể hiện sự gia tăng đáng kể trong việc áp dụng và sử dụng các dịch vụ phần mềm đám mây. Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp đã bước vào thế giới SaaS thông qua ít nhất một ứng dụng dịch vụ từ nhà phát triển SaaS hàng đầu như Oracle, Google, ServiceNow, Microsoft, IBM, và nhiều hơn nữa. SaaS đã nắm giữ vị trí hàng đầu trong thị trường phần mềm công nghệ, đóng góp vào sự biến đổi và tiến bộ trong cách doanh nghiệp sử dụng công nghệ.

Theo một báo cáo mới của BCC Research về thị trường phần mềm dịch vụ, mô hình SaaS được ước tính đạt giá trị 44,4 tỷ USD vào năm 2017 và dự kiến ​​tăng lên 94,9 tỷ USD vào năm 2022, tương đương với mức tăng trưởng 16,4%. Các con số này là minh chứng cho tiềm năng lớn và cơ hội phát triển mạnh mẽ của mô hình dịch vụ SaaS trong thời gian tới.

SaaS đã linh hoạt thích ứng với xu hướng công nghệ toàn cầu bằng cách cung cấp một loạt các dịch vụ phần mềm từ nhiều nhà cung cấp khác nhau. Sự đa dạng về sản phẩm cùng với tính tương thích mạnh mẽ và hiệu quả giữa các ứng dụng SaaS đã tạo ra một môi trường ứng dụng công nghệ toàn diện trong các hoạt động doanh nghiệp. Điều này là lý do chính cho việc ngày càng nhiều doanh nghiệp chọn lựa và sử dụng các phần mềm SaaS trong hoạt động kinh doanh của họ. Theo BCC Research, trung bình mỗi doanh nghiệp đã sử dụng khoảng 16 ứng dụng SaaS vào năm 2017.

6. So sánh SaaS vs. IaaS vs. PaaS

IaaS, PaaS và SaaS là ba mô hình dịch vụ Công nghệ Thông tin (CNTT) được cung cấp trong môi trường điện toán đám mây (Cloud Computing). Dưới đây là mô tả chi tiết về từng mô hình:

• IaaS (Infrastructure as a Service): IaaS cung cấp hạ tầng hệ thống qua internet, bao gồm máy chủ ảo, lưu trữ, mạng và các tài nguyên khác mà người dùng có thể quản lý và kiểm soát mà không cần đầu tư hoặc duy trì phần cứng vật lý và cơ sở hạ tầng tại địa điểm của họ.
• PaaS (Platform as a Service): PaaS cung cấp nền tảng cho việc phát triển và triển khai ứng dụng. Nó giúp nhà phát triển tập trung vào việc xây dựng ứng dụng mà không cần lo lắng về việc quản lý hạ tầng dưới lớp.
• SaaS (Software as a Service): SaaS cung cấp ứng dụng phần mềm qua internet, cho phép người dùng truy cập và sử dụng ứng dụng thông qua trình duyệt web thay vì phải cài đặt và quản lý phần mềm trên máy tính cá nhân của họ.

Tóm lại, IaaS cung cấp hạ tầng CNTT, PaaS cung cấp nền tảng phát triển ứng dụng và SaaS cung cấp các ứng dụng phần mềm trực tuyến. Mặc dù không loại trừ lẫn nhau, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nhiều hơn một mô hình, trong khi hầu hết các doanh nghiệp lớn sử dụng đồng thời cả ba mô hình.

6.1 Bảng so sánh

Dưới đây là bảng so sánh giữa ba mô hình dịch vụ điện toán đám mây phổ biến: IaaS, PaaS và SaaS. Bảng này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về sự khác biệt của từng mô hình và dễ dàng hơn trong việc lựa chọn mô hình phù hợp nhất với nhu cầu kinh doanh của họ:

Yếu tố	IaaS	PaaS	SaaS
Dịch nghĩa	Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ.	Nền tảng như một dịch vụ.	Phần mềm như một dịch vụ.
Quản lý Hạ tầng	Khách hàng quản lý hạ tầng cơ sở.	Không cần quản lý hạ tầng.	Không cần quản lý hạ tầng.
Yêu cầu kiến thức	Đòi hỏi kiến thức chuyên môn về kỹ thuật.	Yêu cầu một vài kiến thức cơ bản.	Không có yêu cầu cao về kỹ thuật.
Tính kiểm soát	Khách hàng chịu trách nhiệm quản lý.	Nhà cung cấp chịu trách nhiệm nhiều hơn.	Nhà cung cấp chịu trách nhiệm nhiều hơn.
Ưu điểm	– Linh hoạt.	– Đơn giản.	– Tiết kiệm thời gian.
	– Kiểm soát tài nguyên hoàn toàn.	– Phát triển và triển khai đơn giản.	– Dễ sử dụng.
	– Tăng giảm tài nguyên linh hoạt.	– Mở rộng tài nguyên theo nhu cầu.
Nhược điểm	– Yêu cầu kiến thức kỹ thuật cao.	– Phụ thuộc vào sự hỗ trợ của nhà cung cấp.	– Tùy chỉnh hạn chế.
		– Khả năng tích hợp bị hạn chế.	– Yêu cầu luôn có kết nối internet.
Ví dụ	Amazon Web Services, Microsoft Azure, CMC Cloud	Google App Engine, Microsoft Azure App Service	Google Workspace, Microsoft 365

 

6.2 Vậy doanh nghiệp nên lựa chọn SaaS PaaS hay IaaS?

Doanh nghiệp cần phải xem xét nhiều yếu tố trước khi quyết định chọn giữa SaaS, PaaS hay IaaS, bao gồm mục tiêu và chiến lược kinh doanh, khối lượng công việc, tài nguyên và kiến thức công nghệ, cũng như khả năng quản lý hạ tầng. Dưới đây là phân tích chi tiết:

IaaS (Infrastructure as a Service):

• Phù hợp với doanh nghiệp cần kiểm soát tối đa và độ bảo mật cao.
• Là lựa chọn cho doanh nghiệp muốn tiết kiệm chi phí xây dựng và duy trì cơ sở hạ tầng.
• Đặc biệt hữu ích đối với các doanh nghiệp đang phát triển nhanh cần tăng giảm tài nguyên máy tính linh hoạt.

PaaS (Platform as a Service):

• Thích hợp cho doanh nghiệp phát triển ứng dụng web hoặc ứng dụng phần mềm mới.
• Lựa chọn cho các công ty khởi nghiệp cần tập trung vào phát triển ứng dụng mà không cần quản lý hạ tầng.
• Hữu ích cho các doanh nghiệp phát triển phần mềm trong nội bộ.

SaaS (Software as a Service):

• Dành cho doanh nghiệp không có nhiều thời gian hoặc tài nguyên để phát triển và quản lý phần mềm trong nội bộ.
• Phù hợp cho các doanh nghiệp thường làm việc trên các dự án cộng tác hoặc cần truy cập thông qua di động và trình duyệt web.

Tóm lại, sự lựa chọn giữa SaaS, PaaS và IaaS phụ thuộc vào nhiều yếu tố và không có mô hình tốt nhất. Doanh nghiệp cần phải đánh giá cân nhắc các yếu tố như mục tiêu kinh doanh, tài nguyên và kiến thức công nghệ có sẵn, cũng như khả năng quản lý. Bằng cách thấu hiểu sự khác biệt giữa các mô hình, doanh nghiệp có thể chọn lựa phù hợp nhất với chiến lược kinh doanh của mình trong thời đại công nghệ số hiện nay.